گفتار 2 فصل 7 زیست دهم [آموزش و تدریس ویدیویی]

گفتار 2 فصل 7 زیست دهم را با آموزش و تدریس ویدیویی و توضیح به بهترین شکل یاد بگیرید. تدریس به‌روز این گفتار همراه با آموزش ویدیویی «دکتر الهه بنام» را در سایت بایوبنام، رایگان ببینید.

در گفتار قبلی با تغذیه گیاهی آشنا شدیم. یاد گرفتیم که گیاهان مواد مورد نیاز خود را از آب، خاک و هوا تامین می‌کنند. جدای این، روش‌های دیگری نیز وجود دارد که به جانداران موثر در تغذیه گیاهی مرتبط می‌شود حال نوبت آن است که به آموزش دومین گفتار از هفتمین فصل زیست 10 بپردازیم.

در ابتدا، ویدیوی آموزشی این بخش را مشاهده می‌کنیم.

فیلم تدریس گفتار 2 فصل 7 زیست دهم

آموزش ویدیویی بخشی از «گفتار دوم فصل هفتم زیست دهم» را در پایین قرار داده‌ایم. مدرس این قسمت، خانم دکتر الهه بنام، رتبه 37 کنکور تجربی هستند.

یکی از مهم‌ترین سازگاری‌ها، سازگاری گیاهان با قارچ‌هاست. پس از آن، با همزیستی گیاه با تثبیت کننده‌های نیتروژن آشنا می‌شویم. جالب است بدانید که گیاهان، از روش‌های دیگری نیز می‌توانند مواد مغذی خود را به دست آورند. مبحث آخر به این مدل از گیاهان اختصاص دارد.

بیشتر بدانید: آموزش فصل هفتم زیست دهم

جانداران موثر در تغذیه گیاهی (همزیست‌ها)؛ گفتار دوم فصل هفتم زیست دهم

گیاهان برای گرفتن مواد مورد نیاز خود، تنها به آب، هوا و خاک متکی نیستند. آنها برای رفع نیاز، رابطه‌هایی را با جانداران دیگر برقرار می‌کنند. این ارتباط، از نوع همزیستی است. از مهم‌ترین انواع این همزیست‌ها، قارچ‌ریشه‌ای‌ها (میکوریزا) و باکتری‌های تثبیت کننده نیتروژن هستند.

قارچ ریشه‌ای (میکوریزا)

از رایج‌ترین سازگاری‌ها برای جذب آب و مواد مغذی، همزیستی ریشه گیاهان با انواعی از قارچ‌هاست. این همزیستی، قارچ‌ریشه‌ای نام دارد.

حدود 90 درصد گیاهان دانه‌دار با قارچ‌ها همزیستی دارند. این قارچ‌ها در سطح ریشه زندگی می‌کنند. آنها رشته‌های ظریفی به درون ریشه می‌فرستند و از این طریق، تبادل مواد انجام می‌شود.

در قارچ‌ریشه‌ای، قارچ، مواد آلی را از ریشه گیاه می‌گیرد. بعد از آن برای گیاه، مواد معدنی و به خصوص فسفات را فراهم می‌کند. قارچ‌ها پیکر رشته‌ای و بسیار ظریفی دارند. ساختار آنها نسبت به ریشه گیاه، با سطح بیشتری از خاک در تماس است. بنابراین، می‌توانند معدنی بیشتری را جذب کنند.

بیشتر بدانید: تدریس گفتار یک فصل هفت زیست دهم

با ادامه گفتار 2 فصل 7 زیست دهم همراه بایوبنام باشید.

همزیستی گیاه با تثبیت کننده‌های نیتروژن

برخی گیاهان با انواعی از باکتری‌ها همزیستی دارند. این همزیستی برای به دست آوردن نیتروژنِ بیشتر است. دو گروه مهم این باکتری‌ها، ریزوبیوم‌ها و سیانوباکتری‌ها هستند.

ریزوبیوم

یکی از راه‌های تقویت خاک از گذشته، انجام تناوب کشت است. در این روش، گیاهان زراعی مختلف به صورت پی در پی کشت می‌شوند. یکی از انواع گیاهان مورد استفاده در تناوب کشت، گیاهان تیره پروانه‌واران است. دلیل این نام‌گذاری، شباهت گل‌های آنها به پروانه است. سویا، نخود و یونجه از گیاهان مهم زراعی این تیره هستند.

در ریشه این گیاهان، برجستگی‌هایی به نام گرهک وجود دارد. نوعی باکتری تثبیت کننده نیتروژن به نام ریزوبیوم، در این گرهک‌ها زندگی می‌کند.

گیاهان تیره پروانه‌واران یا می‌میرند و یا بخش‌های هوایی آنها برداشت می‌شود. در هر صورت، گرهک‌های آنها در خاک باقی می‌ماند. چنین امری، گیاخاکی غنی از نیتروژن را به ارمغان می‌آورد. این یک همزیستی دو طرفه است. ریزوبیوم‌ها با تثبیت نیتروژن، نیاز گیاه را به این عنصر برطرف می‌کنند. گیاه نیز مواد آلی مورد نیاز باکتری را در اختیارش قرار می‌دهد.

همزیستی با سیانوباکتری‌ها

سیانوباکتری‌ها، نوعی از باکتری‌های فتوسنتز کننده هستند. بعضی از آنها قادرند علاوه بر فتوسنتز، تثبیت نیتروژن را نیز انجام دهند.

آزولا، گیاه کوچکی است که در تالاب‌های شمال و مزارع برنج کشور به وفور یافت می‌شود.گیاه آزولا از طریق همزیستی با سیانوباکتری‌ها، نیتروژن تثبیت شده آنها را دریافت می‌کند.

گونرا، گیاهی است که در نواحی فقیر از نیتروژن، رشد شگفت انگیزی دارد. می‌دانیم که نیتروژن برای رشد اکثر گیاهان، ضروری است. پس این دوگانگی چگونه توجیه‌پذیر است؟ سیانوباکتری‌هایی وجود دارند که درون ساقه و دمبرگ گونرا همزیستی می‌کنند. آنها برای این گیاه، تثبیت نیتروژن را انجام داده و از محصولات فتوستنزی‌اش بهره می‌برند.

روش‌های دیگر به دست آوردن مواد غذایی در گیاهان

تا اینجای کار دانستیم که علاوه بر آب، خاک و هوا؛ باکتری‌ها و قارچ‌ها نیز در تغذیه گیاهی دخیل هستند. با این حال، گیاهان ممکن است بسته به شرایط، دو روش دیگر را برای ادامه حیات برگزینند.

بیشتر بدانید: تدریس گفتار سه فصل هفت زیست دهم

گیاهان حشره خوار گفتار 2 فصل 7 زیست دهم

گیاهان حشره خوار با اینکه فتوسنتز کننده‌اند، در مناطقی زندگی می‌کنند که از نظر نیتروژن، فقیر است. این گیاهان برای تامین نیتروژن خود، به شکار و گوارش جانوران کوچک مانند حشرات روی آورده‌اند. از این‌رو، ساختار برخی از برگ‌های آنها تغییر کرده است.

توبره‌واش یکی از گیاهان حشره‌خوار است که در تالاب‌های شمال کشور می‌روید. این گیاه حشرات و لارو آنها را به سرعت به درون بخش کوزه مانند خود می‌کشد. پس از این کار، مشغول به گوارش آنها می‌شود.

در ادامه، چند نوع گیاه حشره خوار دیگر را مشاهده می‌کنید.

گیاهان انگل

گیاهان انگل، همه یا بخشی از آب و مواد غذایی خود را از گیاهان فتوسنتزکننده دریافت می‌کنند.

سس، یکی از این گیاهان بوده که فاقد ریشه است. ساقه این گیاه، نارنجی یا زرد رنگ است. گیاه سس با پیچیدن به دور گیاه سبز میزبان خود، اندام‌های مکنده ایجاد می‌کند.

اندام‌های مکنده با نفوذ به درون آوندهای گیاه، مواد مورد نیاز سس را جذب می‌کنند.

گل جالیز، یک گیاه انگلی دیگر است. این انگل، اندام مکنده خود را وارد ریشه گیاهان جالیزی می‌کند. از این طریق، گل جالیز می‌تواند مواد مغذی را دریافت کند. کنار مزارع صیفی‌جات از جمله بوته گوجه‌فرنگی، می‌توان این گیاه انگلی را مشاهده کرد.

جمع بندی گفتار 2 فصل 7 زیست دهم

در ابتدای این مقاله از سایت بایوبنام، آموزش ویدیویی گفتار دو فصل هفت زیست 10 را ارائه دادیم. مدرس این ویدیوی آموزشی، سرکار خانم دکتر الهه بنام، رتبه 37 کنکور تجربی هستند. پس از آن سعی کردیم با دسته‌بندی درست و بیانی شیوا، تمام مطالب و نکات زیست دهم فصل هفتم گفتار دوم را پوشش دهیم.

گیاهان برای تغذیه خود با «میکوریزا» و «باکتری‌های تثبیت کننده نیتروژن» همزیستی دارند. در کنار این موضوع، به روش‌های دیگر تامین مواد مغذی در گیاهان پرداختیم. چنانچه نظر و پیشنهادی دارید، خوشحال می‌شویم با ما در میان بگذارید.

سعید نوراللهی

من سعید نوراللهی هستم، متخصص تولید محتوا و سئو با بیش از یک دهه تجربه در حوزه آموزش و کنکور. سال‌ها در زمینه بهینه‌سازی و مدیریت محتوای سایت‌های آموزشی فعالیت کرده‌ام و تمرکزم روی ارائه محتوای علمی و کاربردی برای دانش‌آموزان و داوطلبان کنکور است.