گفتار 1 فصل 4 زیست یازدهم [آموزش و تدریس ویدیویی]

گفتار 1 فصل 4 زیست یازدهم را با آموزش و تدریس ویدیویی و توضیح به بهترین شکل یاد بگیرید. تدریس به‌روز این گفتار همراه با آموزش ویدیویی «دکتر الهه بنام» را در سایت آموزش زیست، رایگان ببینید.

در فصل اول با تنظیم عصبی آشنا شدیم و یاد گرفتیم که دستگاه عصبی با تمام یاخته‌ها ارتباط ندارد. ارتباط شیمیایی می‌تواند مکمل تنظیم عصبی باشد و نقص‌های آن را در بدن برطرف کند. نوبت آن است که به آموزش اولین گفتار از چهارمین فصل زیست 11 بپردازیم.

در ابتدا، ویدیوی آموزشی این بخش را مشاهده می‌کنیم.

فیلم تدریس گفتار 1 فصل 4 زیست یازدهم

آموزش ویدیویی بخشی از «گفتار اول فصل چهارم زیست یازدهم» را در پایین قرار داده‌ایم. مدرس این قسمت، خانم دکتر الهه بنام، رتبه 37 کنکور تجربی هستند.

در ابتدا با پیک شیمیایی که دو نوع کوتاه برد و دوربرد دارد، آشنا می‌شویم. پس از آن به بررسی غده‌های بدن می‌پردازیم. دستگاه درون ریز بخشی از این غده‌ها را تامین و پخش می‌کند.

بیشتر بدانید: آموزش فصل چهارم زیست یازدهم

ارتباط شیمیایی؛ گفتار اول فصل چهارم زیست یازدهم

یاخته‌های عصبی می‌توانند ارتباط بین نقاط مختلف بدن را برقرار کنند. با این حال، به تمام نقاط بدن دسترسی ندارند. مولکول‌ها به وسیله ارتباط شیمیایی با همدیگر در تبادل هستند.

پیک شیمیایی

پیک شیمیایی، مولکولی است که پیامی را منتقل می‌کند. به یاخته‌ای که پیام را دریافت می‌کند، یاخته هدف می‌گویند.

پیک، باید بتواند یاخته هدف را از میان انبوه یاخته‌ها پیدا کند. به عبارت دیگر، پیام اشتباهی را به یاخته دیگر نرساند. این امر، به وسیله گیرنده‌ها هماهنگ می‌شود. یاخته هدف، برای پیک گیرنده‌ای دارد.

مولکول پیک، تنها بر یاخته‌ای می‌تواند تاثیر بگذارد که گیرنده آن را داشته باشد. این یاخته، همان یاخته هدف است.

براساس مسافتی که پیک طی می‌کند تا به یاخته هدف برسد، پیک‌ها را به دو گروه تقسیم می‌کنند:

• کوتاه برد
• دوربرد

پیک‌های کوتاه برد

پیک کوتاه برد، چنان که از نامش پیداست، بین یاخته‌هایی ارتباط برقرار می‌کند که در نزدیکی هم‌اند. در بدترین حالت، حداکثر چند یاخته با هم فاصله دارند.

ناقل عصبی، یک پیک کوتاه برد است. این پیک، از یاخته پیش همایه‌ای ترشح و بر یاخته پس همایه‌ای اثر می‌کند.

پیک‌های دوربرد

پیک‌های دوربرد، پیک‌هایی هستند که به جریان خون وارد می‌شوند. آنها، پیام را به فاصله‌ای دور منتقل می‌کنند. هورمون‌ها، پیک‌های دوربردند.

گاهی ممکن است یاخته‌های عصبی، پیک شیمیایی را به خون ترشح کنند. در این صورت، این پیک یک هورمون به شمار می‌آید، نه یک ناقل عصبی.

بیشتر بدانید: تدریس گفتار دو فصل چهار زیست یازدهم

با ادامه گفتار 1 فصل 4 زیست یازدهم همراه بایوبنام باشید.

غده‌های بدن

هورمون‌ها از یاخته‌های درون ریز ترشح می‌شوند. این یاخته‌ها ممکن است به‌صورت پراکنده در اندام‌ها دیده شوند. دو مثال یاخته درون ریز از قرار زیرند:

• در معده، هورمون گاسترین را ترشح می‌کنند.
• ترشح هورمون سکرتین نیز بر عهده یاخته‌های درون ریز دوازدهه است.

اگر یاخته‌های درون ریز به صورت مجتمع باشند، به آنها غده درون ریز می‌گویند. ترشحات غده درون ریز به خون وارد می‌شود. این در حالیست که غده برون ریز ترشحات خود را از طریق مجرایی به سطح یا حفرات بدن می‌ریزد.

دستگاه درون ریز

به مجموع یاخته‌ها و غدد درون ریز و هورمون‌های آنها، دستگاه درون ریز می‌گویند. این دستگاه به همراه دستگاه عصبی، فعالیت‌های بدن را تنظیم می‌کنند. انها نسبت به محرک‌های درونی و بیرونی پاسخ می‌دهند.

تعدادی از غدد دستگاه درون ریز را در شکل پایین می‌توانید مشاهده کنید:

• هیپوتالاموس
• هیپوفیز
• تیروئید
• تیموس
• لوزالمعده
• فوق کلیه
• تخمدان
• بیضه

جمع بندی گفتار 1 فصل 4 زیست یازدهم

در ابتدای این مقاله از سایت بایوبنام، آموزش ویدیویی گفتار یک فصل چهار زیست 11 را ارائه دادیم. مدرس این ویدیوی آموزشی، سرکار خانم دکتر الهه بنام، رتبه 37 کنکور تجربی هستند. پس از آن سعی کردیم با دسته‌بندی درست و بیانی شیوا، تمام مطالب و نکات زیست یازدهم فصل چهارم گفتار اول را پوشش دهیم.

«پیک شیمیایی» و «غده‌های بدن»، دو موضوعی بود که به آنها پرداختیم. چنانچه نظر و پیشنهادی دارید، خوشحال می‌شویم با ما در میان بگذارید.

سعید نوراللهی

من سعید نوراللهی هستم، متخصص تولید محتوا و سئو با بیش از یک دهه تجربه در حوزه آموزش و کنکور. سال‌ها در زمینه بهینه‌سازی و مدیریت محتوای سایت‌های آموزشی فعالیت کرده‌ام و تمرکزم روی ارائه محتوای علمی و کاربردی برای دانش‌آموزان و داوطلبان کنکور است.